06.08.2020

Buigen

Het eerste wat we niet meer deden, toen het virus op dreef kwam, was handen schudden. Gek genoeg wende dat best snel, vond ik. Niet dat ik er een hekel aan heb om een hand te geven, maar omdat er andere mogelijkheden zijn die me wel aanspreken. Ik koos al snel voor een lichte buiging met een hand op mijn hart. Een mooi en veelzeggend gebaar, wat mij betreft. Buigen naar iemand heeft iets eerbiedigs. En met het handgebaar erbij zeg je: ‘Ik ben met mijn hart, met mijn gevoel, bij jou.’

Als je de Willibrordsabdij binnenkomt, is het ook gebruikelijk om te buigen voordat je gaat zitten. Je buigt dan voor de Aanwezige, voor Christus, die aanwezig is in de hostie (‘Ik ben het brood’). En als de woorden ‘Eer aan de Vader, de Zoon en de heilige Geest’ klinken, buig je ook uit eerbied voor de Ene.

Dat buigen kreeg voor mij nog meer betekenis tijdens een vijfdaagse retraite in België. Iedere dag kregen we tekst en uitleg bij een aantal veelzeggende religieuze kunstwerken. We keken o.a. naar het schilderij van Pieter Bruegel de Oude over Jezus en de overspelige vrouw (Joh. 8: 1-11). Op het schilderij ligt Jezus op zijn knieën in het zand voor de voeten van de vrouw, die door de omstanders gestenigd zou worden omdat zij was betrapt op overspel. Jezus buigt zich voorover en schrijft in het zand. 

Dat is niet het enige verhaal waarin Jezus buigt. Hij buigt zich ook over de voeten van de leerlingen om die te wassen (Joh. 13), en het beeld van Jezus met het kruis op zijn rug drong zich ook aan mij op. De beweging van Jezus is een beweging naar ons toe. God buigt zich in Jezus over deze wereld heen. En als God zich over de wereld buigt, worden mensen herboren. Het gaat diep, dat buigen van God, en het is voor ons heilzaam en genezend.

Buigen, een beweging om over te nemen van Hem die ons is voorgegaan, zoals de vrouw dat deed die Jezus’ voeten zalfde (Lucas 7: 36-50), zo kunnen ook wij onszelf aanleren om te buigen voor anderen.

Natuurlijk hoop ik dat we elkaar weer gewoon de hand kunnen schudden en kunnen omhelzen, binnenkort, maar zolang dat niet kan vind ik het niet verkeerd om te buigen, uit eerbied voor de Ander en de ander.