Helma's Blogs Spoorzoeken Slangenburg

20.10.2016

Henri Boelaars, het labyrint en ik

In de hal van het Stiltecentrum van de Sint Willibrordsabdij staat een driedimensionaal glazen labyrint dat gemaakt is door frater Henri Boelaars (1911-2001). In diezelfde hal hangen ook afbeeldingen van een paar miniaturen van Hildegard van Bingen (mystica die leefde in de 12e eeuw). Henri Boelaars is een groot deel van zijn leven bezig geweest met Hildegard. Hij noemt haar in het voorwoord van zijn boek De Ariadnedraad van een monnik (Kampen, 1997) zijn ‘levensgezellin’. En zegt vervolgens: ‘Zoals de draad van Ariadne zich door het labyrint van Knossos kronkelde, waardoor Theseus tenslotte de uitgang wist te vinden, zo werd de spiritualiteit van Hildegard voor mij gaandeweg een ‟draad van Ariadne”, om mijn weg door de doolhof van het leven te vinden.’

Hildegard - Engelenminiatuur.jpg
Wat heeft Boelaars ontdekt?

Kijkend naar de Engelenminiatuur van Hildegard zag hij verwantschap met de vorm van het labyrint. Hildegard heeft zelf die associatie zeker niet gehad, het is helemaal iets persoonlijks van Boelaars, die dat zo uitlegt: ‘Ik ontdekte dat ik bij het volgen van de labyrintroute door Hildegards raadselachtige doolhof van de Engelenminiatuur er opeens ‟uit” kwam. Dat dit toch méér is dan een toevallig klikken van twee niets met elkaar uitstaande zaken, maar samenhangt met een oergegeven van de naar de juiste levens-richting zoekende mens’ (p. 66).
 

Het labyrint volgt een patroon van drie cirkelgangen vooruit en twee gangen terug. Toen Boelaars het labyrint op de Engelenminiatuur had gelegd zag hij hoe de weg van de mens gaat: vanaf het startpunt kom je in de derde rij. De kleur van die cirkel is goud. In deze cirkel ziet Boelaars de eerste jaren van een mensenleven waarin je gekoesterd wordt in moederlijke liefde. Vervolgens kom je in de groene cirkel. Die kun je zien als de pubertijd, waarin ‘de jonge mens de geheimen ontdekt van zijn eigen natuur, en ook van de natuur die hem omringt.’

Hildegard - Engelenminiatuur_en_labyrint.jpgDan ga je weer één cirkel terug (naar de dubbele buitenste cirkel) en in de gevleugelde aartsengelen en bewaarengelen kun je de maatschappij zien. Die cirkel staat dus voor de tijd dat je je weg vindt in de maatschappij. Daarna kom je in een zilverwitte baan die staat voor het midden van je levensweg. Dan kun je nog dichterbij het stralende centrum komen en daarbij kun je dan denken aan ervaringen van groot geluk. Maar dan ben je nog niet in het midden, want je gaat eerst nog weer een stapje terug. De cirkelgang gaat al levend door en door en je kunt zeggen dat er een stijgende lijn is, op naar het licht, maar dat licht is ook steeds aanwezig in het midden dat straalt naar alle kanten.

labyrint_driedimensionaal.jpgIn het driedimensionale labyrint dat Boelaars vervolgens maakte, staat in het midden een buis met licht. Ook staat het hele bouwsel op een glasplaat. Je gaat al levend de hoogte en de diepte in. Boelaars zegt: ‘Het lijkt een spelletje, maar er schuilt een diepe wijsheid achter. Er zijn vele fasen in het leven, en je komt steeds dichter bij de essentie, maar het gaat nooit vloeiend. Telkens kun je het licht zien, zonder dat je erbij kunt komen. Pas bij de top kom je echt bij het licht’ (p. 72). En tenslotte concludeert hij: ‘Kijkend naar die ruimtelijke voorstelling van de Engelenminiatuur, kan in ons de uitnodiging te horen zijn om te luisteren naar de woorden en de boodschap van de profetes Hildegard. Zij roept ons op, geloof te schenken aan het Evangelie en zich toe te vertrouwen aan Gods barmhartigheid, zoals Hildegard die noemt: de Moederliefde van God, de Vader, Zoon en heilige Geest’ (p. 72).

Nadat ik dit allemaal had gelezen voelde ik me verwant met Boelaars, omdat ik ook steeds weer verrassende dingen ontdek aan het labyrint. Zo kreeg het labyrint een speciale betekenis voor me tijdens een retraiteweek in Drongen. Ook mijn gaan door die week koppelde ik aan de weg door het labyrint. Iedere dag, iedere cirkelgang, kreeg een eigen kleur.

Helma - 18:18:52 @ Labyrint Lopen | Een opmerking toevoegen